فرانسه یکی از مقاصد جذاب گردشگری در اروپاست که سالانه دانشجویان زیادی را از کشورهای خارجی به سمت خود جذب می‌نماید و علت چنین موضوعی را می‌توان علاوه‌بر پیشرفته بودن این کشور در مسائلی همچون سطح علمی بسیار خوب دانشگاههای کشور فرانسه جستجو کرد.
عموماً خیل عظیمی از دانشجویان با هدف به پایان رساندن تحصیلات تکمیلی خویش در مقطع دکتری، کشور فرانسه را انتخاب میکنند؛ به طوری که حدود 40 درصد دانشجویان دکتری این کشور را دانشجویان مهاجر و خارجی شکل داده است. علت محبوبیت یافتن تحصیل دکتری در فرانسه نیز در این نکته بوده که این کشور امکان تحصیل رایگان در چنین مقطعی را فراهم نموده است.
با توجه به افزایش روز افزون درخواست‌ها برای تحصیل دکتری در فرانسه از سوی دانشجویان ایرانی، این مقاله از بلاگ تاپ سولوشن به بررسی کامل شرایط و هزینه‌های این موضوع اختصاص پیدا کرده است؛ پس مطالعه این مطلب را از دست ندهید.
تحصیل دکتری در فرانسه
تحصیل دکتری در فرانسه به دلیل وجود بورسیه‌های تحصیلی متعددی که برای این مقطع خاص در نظر گرفته شده، به محبوبیت قابل توجهی در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی ایرانی دست پیدا کرده است. مطمئناً دریافت بورسیه در کنار مزایایی همچون تحصیل رایگان در این کشور و همچنین دریافت کمک هزینه‌های زندگی، گذران اوقات را برای دانشجویان دکتری در این کشور جهان اولی راحت‌تر می‌کند.
البته توجه داشته باشید که میزان حقوق دریافتی دانشجویان دوره دکتری متناسب با دانشگاه و همچنین رشته تحصیلی آنها متفاوت است؛ اما به طور میانگین این کمک هزینه و حقوق چیزی در حدود 1800 یورو در نظر گرفته شده است که متناسب با سطح فعالیت دانشجویان امکان افزایش آن وجود دارد.
اگر به دنبال دریافت اقامت دائم کشور فرانسه هستید، تحصیل دکتری در فرانسه شاه‌کلید اصلی شما برای باز کردن این در خواهد بود. دانشجویان برای تحصیل دکتری در فرانسه یک ویزای بلند مدت تحصیلی دریافت میکنند و با توجه به این که دولت فرانسه این امکان را برای اتباع خارجی فراهم نموده تا درصورت گذراندن 5 سال زندگی در فرانسه، درخواست اقامت و شهروندی خود را ارائه نمایند، شما به راحتی در طول دوره تحصیلی یا پس از آن می‌توانید اقامت دائم این کشور را نیز به دست آورید.
شرایط تحصیل دکتری در فرانسه
برای تحصیل دکتری در فرانسه شرایط خاصی در نظر گرفته شده است که دانشجویان پیش از اپلای باید از دارا بودن این شرایط اطمینان حاصل نمایند. در میان شرایط تعیینی برای تحصیل دکتری در فرانسه شرط سنی به چشم نمی‌خورد؛ اما براساس تجربه بهتر است تا زمانی که سن‌تان زیر 35 سال است، درخواست ویزای خود را ارسال کنید. البته این موضوع به معنای نفی کامل پذیرش افراد بالای 35 سال در دانشگاههای فرانسه نبوده ولی این افراد شانس کمتری نسبت به سایرین خواهند داشت.
به طور کلی تحصیل در دانشگاههای فرانسه نیازمند داشتن سابقه علمی و کاری خوبی است که این سوابق از طریق گواهی‌های انجام فعالیت‌های کارآموزی و دریافت مدارک از موسسات معتبر ثابت می‌شود. همواره داشتن یک رزومه قوی تحصیلی، داشتن مدرک زبان و داشتن مدرک تحصیلی معتبر فرآیند دریافت ویزای تحصیلی فرانسه را برای فرد راحت‌تر می‌کند. البته در این میان نباید از گواهی عدم سوء پیشینه، تمکن مالی، توصیه نامه و ریز نمرات تحصیل در دوره کارشناسی ارشد غافل شد.
به یاد داشته باشید که برای تحصیل در مقطع دکتری در دانشگاههای کشور فرانسه نیازمند ارتباط مستقیم با استادان دانشگاه مورد نظر برای دریافت پذیرش هستید. در ادامه نکات مهم مرتبط با شرایط لازم برای تحصیل دکتری در فرانسه را بیشتر مورد بررسی قرار داده‌ایم:
- مدرک کارشناسی ارشد با معدل خوب از یکی از دانشگاههای سراسری یا آزاد غالباً مشکلی از جهت معادل‌سازی مدرک در فرانسه ایجاد نمی‌کند؛ اما اگر فارغ‌التحصیل یکی از دانشگاههای پیام نور یا غیرانتفاعی هستید، بهتر است برای اعتبارسنجی مدارک تحصیلی خود با کارشناسان ما در تاپ سولوشن در ارتباط باشید.
- یکی از استادان راهنمای فعال در حوزه پژوهشی‌تان باید سوابق و رزومه ارسالی شما را تائید کرده و شما را به عنوان دانشجو بپذیرد. در واقع پس از تائید از سوی استاد است که مراحل پذیرش بوسیله دانشگاه انجام می‌گیرد.
- داشتن مقالات بین‌المللی معتبر (ترجیحاً ISI) برای اخذ پذیرش ضروری است؛ چراکه در مراحل بررسی برای ارائه فاند، مقالات شما مورد بررسی قرار می‌گیرد. عموماً استادان نسبت به دارا بودن مدرک زبان بین‌المللی در بررسی رزومه اهمیت زیادی قائل هستند؛ هرچند ممکن است به هنگام مصاحبه با استاد میزان توانایی خود در زبان را ثابت کنید ولی داشتن مدرک زبان ذهنیت مثبت‌تری را در ذهن ایجاد خواهد کرد.
توجه داشته باشید که دوره دکتری در کشور فرانسه با دوره دکتری در سایر کشورها متفاوت بوده و عمده تأکید اساتید این دوره در فرانسه بر آموزش محققان حرفه‌ای است؛ به همین علت در طول دوره تحصیلی از دانشجویان درخواست می‌شود تا در دورههای پژوهشی شرکت نمایند که این دوره‌ها مجموعاً 150 ساعت خواهد بود.
هزینه های تحصیل دکتری در فرانسه
فارغ از هزینه‌های تحصیلی، دانشجو باید 91 یورو به جهت هزینه‌های زندگی دانشجویی به دانشگاه پرداخت نماید. در حال حاضر دانشگاههای فرانسه در یک شرایط عادلانه و بدون توجه به تابعیت دانشجو، هزینه یکسانی را دریافت میکنند.
عموماً شهریه دانشگاههای دولتی رقم مقرون‌به‌صرفه‌ای است که این موضوع به دلیل سرمایه‌گذاری دولت بر روی هر دانشجو است؛ اما هزینه دانشگاههای خصوصی در این کشور گران بوده و هزینه‌های آن سالانه 3 هزار تا 10 هزار یورو است. به طور کلی در جدول زیر می‌توانید هزینه تحصیل مقطع دکتری در برترین دانشگاههای کشور فرانسه را مشاهده کنید:
نام دانشگاه | شهریه هر ترم |
دانشگاه پاریس (University of Paris) | 380 یورو |
دانشگاه سوربون (Sorbonne University) | 380 یورو |
دانشگاه علوم و ادبیات پاریس (Paris Sciences et lettres university) | 380 یورو (دانشکده دافین: 788 یورو) |
دانشگاه اکس مارسی (Aix-Marseille university) | 380 یورو |
دانشگاه اکول پلی تکنیک (Ecole Polytechnique) | رایگان (به زبان فرانسوی ارائه می‌شود) |
دانشگاه مونته پلی (University of Montpellier) | 380 یورو |
دانشگاه اکول نرمال سوپریور لیون (Ecole Normale Superieure de Lyon) | 391 یورو |
البته عموم متقاضیان تحصیل دکتری در فرانسه، در کنار هزینه‌های تحصیلی سوالاتی در ارتباط با هزینه‌های زندگی در کشور فرانسه نیز می‌پرسند تا با احتساب مبلغ کمک هزینه دریافتی از بورسیه به تصمیم منطقی‌تری درباره اپلای برسند. به طور کلی میانگین هزینه‌های زندگی در شهرهای مختلف کشور فرانسه و اقلام ضروری زندگی به شرح زیر است:
هزینه زندگی در پاریس | ماهانه 1200 الی 1800 یورو |
هزینه زندگی در لیون و مارسی | ماهانه 800 الی هزار یورو |
هزینه زندگی در نیس | ماهانه 900 الی 1400 یورو |
هزینه صدور ویزای دانشجویی | 99 یورو |
حمل‌ونقل عمومی (اتوبوس، مترو و تراموا) | ماهانه 30 الی 75 یورو |
میانگین هزینه غذا برای 1 نفر | ماهانه 200 الی 250 یورو |
هزینه بیمه و مراقبت‌های بهداشتی | ماهانه 20 الی 50 یورو |
انواع بورسیه دکتری در فرانسه
خوشبختانه دولت و دانشگاههای فرانسه به دلیل سیاست جذب حداکثری نخبگان بورسیه‌های متعددی را در نظر گرفته‌اند که اخذ هر یک از آنها می‌تواند کمک خوبی برای متقاضیان تحصیل دکتری در فرانسه باشد. از مهم‌ترین بورسیه‌ها برای تحصیل دکتری در فرانسه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
نوع بورسیه | رشته تحت بورسیه | هزینه پرداختی |
بورسیه ایفل | رشته‌های حقوق، مدیریت و اقتصاد، مهندسی، علوم سیاسی و ادبیات | کمک هزینه برای تامین هزینه‌های زندگی |
بورسیه شاتوبریانت | علوم انسانی و اجتماعی | ماهانه 1500 یورو |
بورسیه شاتوبریانت | رشته‌های مهندسی، علوم و فناوری و ریاضیات | ماهانه 1400 یورو |
بورسیه Ecole Normale Superieure | غالب رشته‌ها | کمک هزینه 3 سال تحصیل |
بورسیه وزارت امور خارجه فرانسه | غالب رشته‌ها | کمک هزینه برای تامین هزینه‌های زندگی |
بورسیه دانشگاه پاریس ساکلی | غالب رشته‌ها | 10 هزار یورو برای هر سال |
فلوشیپ اقامتی IRCAM | هنرمندان در کلیه رشته‌ها | ماهانه تا سقف 1200 یورو |
فلوشیپ بنیاد کامارگو | برنامه‌نویسی در هنر و علوم انسانی | ماهانه تا سقف 950 یورو |
بورسیه LabEx CIMI | ریاضی و کامپیوتر | ماهانه 2330 یورو |
بورسیه وزارت آموزش عالی فرانسه | غالب رشته‌ها | کمک هزینه برای تامین هزینه‌های زندگی |
بورسیه CIMI | تعامل ریاضیات با علوم کامپیوتر | کمک هزینه 3 سال تحصیل |
دریافت بورسیه نیازمند بررسی از سوی کمیته ارزیابی است که در این کمیته نمرات دانشجو و همچنین سطح تسلط وی به زبان مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
زبان تحصیل در مقطع دکتری در فرانسه
زبان رسمی کشور فرانسه، فرانسوی است؛ اما غالب مردم این کشور به زبان انگلیسی نیز تسلط دارند. این موضوع سبب شده تا تحصیل دکتری در دانشگاههای فرانسه به دو زبان انگلیسی و فرانسوی انجام گیرد.
البته ناگفته نماند که غالب دانشگاههای معتبر برای تحصیل دکتری در فرانسه، دورههای آموزش زبان فرانسه را ارائه میکنند که به دانشجویان کمک می‌کند تا مهارت‌های زبان فرانسوی خود را در کنار زبان اصلی دانشگاه تقویت نمایند. از دانشگاههای فرانسوی معتبری که تحصیل در مقطع دکتری به زبان انگلیسی در آنها امکان‌پذیر است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دانشگاه بین‌المللی مدیریت (International School of Management)
- دانشگاه پلی تکنیک پاریس (Institut Polytechnique de Paris)
- دانشگاه مدیریت تولوز (Toulouse School of Management)
ویزای تحصیلی فرانسه برای دکتری
ویزای تحصیلی در واقع یک سند رسمی بوده که به هنگام اعزام برای تحصیل در خارج از کشور، ضمیمه پاسپورت شما خواهد شد. این ویزا از طرف دولت کشوری که قصد تحصیل در آن را دارید، صادر می‌گردد.
در واقع ویزای تحصیلی فرانسه برای دکتری این امکان را برای دانشجویان مقطع دکتری فراهم می‌آورد تا پایان دوران تحصیل خویش بتوانند در کشور فرانسه اقامت داشته باشند. هزینه صدور ویزای تحصیلی فرانسه در سفارتخانه فرانسه در ایران اخذ می‌شود که برای دریافت این ویزا حتما باید کارهای مربوط به اپلای دکتری در فرانسه را قبلاً انجام داده باشید.
اپلای دکتری در فرانسه
منظور از اپلای (Apply) دکتری ارائه درخواست به یک موسسه آموزشی معتبر بین‌المللی بوده که این درخواست باید متناسب با شرایطی که بوسیله موسسه مورد نظر تعیین شده، ارسال گردد. به طور خلاصه وقتی از اپلای دکتری در فرانسه صحبت می‌کنیم منظور ما طی نمودن فرآیندی است که در نهایت منجر به اخذ پذیرش تحصیلی می‌گردد. به بیان بهتر، نگارش انگیزه‌نامه، مکاتبه با هیئت پذیرش، ارتباط با استاد راهنما و مواردی از این دست همگی در داخل فرآیند اپلای جای می‌گیرند.
برای درک بهتر فرآیند اپلای دکتری در فرانسه می‌توانید با تکمیل نمودن فرم ارزیابی دکتری موجود در سایت تاپ سولوشن از راهنمایی کارشناسان ما در این حوزه بهره‌مند شوید. توجه داشته باشید که پذیرش دانشجویان مقطع دکتری در کشور فرانسه، سالی یک بار صورت می‌پذیرد. البته مهلت و ددلاین ثبت نام دانشگاه‌ها متفاوت است؛ اما درخواست‌های مقطع دکتری غالباً در روز 31 ماه ژانویه بسته می‌شود.
مراحل اپلای دکتری در فرانسه
قدم اول برای اپلای دکتری در فرانسه تهیه یک رزومه قوی است، نگارش مقالات معتبر، داشتن نمرات خوب در دوره لیسانس و فوق‌لیسانس، تسلط به زبان انگلیسی و داشتن مدرک زبان لازمه ساخت یک رزومه قوی است. پس از اطمینان از رزومه تحصیلی نوبت به یافتن سوپروایزر و استاد راهنما برای دوره PHD می‌رسد. شما باید فهرست موسسات آموزش عالی کشور فرانسه که دارای دوره دکتری هستند را بررسی کرده و پس از لیست نمودن اسامی اساتید، مکاتبه با آنها را شروع کنید.
درنتیجه شما باید پیش از اپلای حتماً عنوان رساله و نام استاد راهنمای خود را انتخاب کرده و تائید وی را دریافت کنید. البته در انتخاب استاد راهنما باید این نکته را مورد توجه قرار دهید که استاد مورد نظر دارای تخصص کافی در حوزه فعالیتی شما باشد. پس از دریافت این تائیدیه کارشناسان ما همراه شما خواهند بود تا کلیه مراحل لازم برای دریافت ویزای تحصیلی فرانسه را با موفقیت طی کنید.
مدارک لازم برای اپلای دکتری در فرانسه
برای اپلای و دریافت ویزای تحصیلی فرانسه باید مدارکی را آماده کنید که یکی از آنها مدرک زبان انگلیسی است؛ برای تحصیل به زبان انگلیسی در کشور فرانسه شما باید دارای مدرک آیلتس با نمره 7 به بالا باشید. ناگفته نماند که اگر به دنبال تحصیل رایگان در مقطع دکتری در کشور فرانسه هستید، حتما باید مدرک زبان فرانسوی خود را به دانشگاه ارائه کنید.
به هنگام اپلای باید مدرک کارشناسی ارشد و ریز نمرات خود را به همراه ترجمه مورد تائید آن به دانشگاه مورد نظر ارسال کنید و به منظور کاهش احتمال ریجکتی بهتر است پیش از ارسال پروپوزال و درخواست خویش، کلیه اطلاعات لازم در ارتباط با نحوه بارگذاری مطالب و مدارک مورد نیاز را از وب‌سایت رسمی دانشگاه مطالعه نمائید. به طور خلاصه مهم‌ترین مدارک مورد نیاز برای اپلای دکتری در فرانسه عبارتند از:
- انگیزه‌نامه
- مدرک کارشناسی ارشد
- ریز نمرات
- CV خوب و قوی
- حداقل دو مقاله ISI
- حداقل 2 الی 3 توصیه‌نامه از سوی اساتید پیشین
- تائیدیه استاد راهنما در دانشگاه مدنظر
- تمکن مالی
- مدرک زبان (آیلتس، تافل، CPF یا CAF)
پس از دریافت پاسخ مثبت از سوی دانشگاه باید مدارک مورد نیاز برای دریافت ویزای تحصیلی را به همراه این پاسخ مثبت به سفارت فرانسه ارائه نماید. برای دریافت ویزا نیز باید مدارک زیر را تحویل سفارت دهید:
- اثبات تسلط به زبان انگلیسی و فرانسوی
- فرم درخواست ویزای تحصیلی
- رزرو بلیط هواپیما (نشان دهنده تاریخ حرکت)
- اثبات تمکن مالی (9 هزار یورو به منظور تامین هزینه‌های زندگی در طول دوره تحصیل)
- پرداخت هزینه ویزا
- گواهی سلامت
- گواهی عدم سوء پیشینه
- نامه پذیرش از دانشگاه فرانسه
- اسناد و مدارک مربوط به محل اقامت در طول دوره تحصیل (گواهی تائیدیه مسکن دانشجویی یا هیئت مدیره و Attestation d’accueil درصورتی که اقامت در خانه آشنایان و فامیل خواهید داشت)
- دو عکس در اندازه پاسپورتی
- پاسپورت معتبر
آزمون های لازم برای اپلای دکتری در فرانسه
تحصیل در فرانسه غالباً به زبان فرانسوی صورت می‌گیرد و اگر تسلطی به این زبان ندارید به صورت محدود در برخی از دانشگاههای برتر این کشور می‌توانید تحصیل خود را به زبان انگلیسی ادامه دهید؛ اما آنچه که روشن است به این موضوع مربوط می‌شود که شما حتما باید مدرک زبان داشته باشید.
از آزمون‌های مورد قبول دانشگاههای فرانسه برای زبان انگلیسی می‌توان آزمون تافل (TOFEL) و آیلتس اشاره کرد. اگر خواهان تحصیل دکتری در فرانسه به زبان فرانسوی هستید باید یکی از آزمون‌های DELF، DALF، TEF، TCF را با نمره خوب پشت سر بگذارید. البته برخی از دانشگاه‌ها با هدف ارزیابی توانایی‌های عمومی و تحلیلی داوطلبان در حوزه مدیریت و کسب‌وکار دریافت گواهی آزمون‌های GRE و GMAT را الزامی کرده‌اند.
مزایای تحصیل دکتری در فرانسه
اگر همچنان نسبت به تحصیل دکتری در فرانسه مردد هستید، مطمئناً بررسی مزایای دریافت پذیرش تحصیلی از یکی از دانشگاههای فرانسه می‌تواند این تردید شما را برطرف سازد. به طور کلی تحصیل دکتری در فرانسه مزایای زیر را برای شما به ارمغان خواهد آورد:
- دریافت مدرک مورد تائید وزارت علوم ایران
- دسترسی به فرصت‌های برجسته تحقیق و پژوهش
- امکان دریافت بورسیه تحصیلی
- تحصیل در یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای جهان
- تحصیل در برترین دانشگاههای جهان
- شرایط عالی کاری برای فارغ‌التحصیلان دانشگاههای فرانسه
- داشتن دورههای آموزشی به زبان انگلیسی
- اسکان کم هزینه
- مقرون‌به‌صرفه بودن دورههای تحصیلی در مقایسه با هزینه‌های تحصیل در آمریکا
- امکان دریافت اقامت دائم پس از تحصیل
- برخورداری از بیمه درمانی
معایب تحصیل دکتری در فرانسه
در کنار بررسی مزایای تحصیل دکتری در فرانسه، بررسی معایب آن نیز می‌تواند ما را به تصمیم درست‌تری در ارتباط با انتخاب این کشور به عنوان محل تحصیل برساند. به طور کلی معایب تحصیل دکتری در فرانسه را می‌توان در سه مورد زیر خلاصه کرد:
- هزینه‌های بالای زندگی در فرانسه: براساس آمار رسمی موجود، هزینه‌های زندگی در کشور فرانسه در مقایسه با هزینه‌های زندگی در سایر کشورهای اروپایی همسایه آن کمی بالاست. شهر پاریس گران‌ترین شهر کشور فرانسه است و اگر قصد تحصیل در این شهر را دارید در کنار دریافت کمک هزینه تحصیلی باید یک کار پاره وقت نیز برای خود دست و پا کنید.
- هزینه بالای دانشگاههای خصوصی: بهترین گزینه برای تحصیل در فرانسه انتخاب دانشگاههای دولتی است؛ چراکه دانشگاههای خصوصی این کشور هزینه‌های بسیار بالایی را از دانشجویان دریافت میکنند.
- زبان فرانسوی: یادگیری زبان فرانسوی کار چندان راحتی نبوده و در ردیف زبان‌های زنده سخت موجود در جهان جای گرفته است و یادگیری آن وقت و تمرین زیادی را می‌طلبد.
سوالات متداول
آیا هزینه دریافتی از سوی دانشگاههای فرانسه از دانشجویان ایرانی متفاوت از دانشجویان بومی است؟
خیر، دانشگاههای فرانسه در تعیین نرخ شهریه رویکرد ثابتی دارند و در دید این دانشگاههای تفاوتی بین دانشجویان فرانسوی و خارجی وجود ندارد.
آیا دانشجویان ایرانی مقطع دکتری در کشور فرانسه میتوانند بورسیه دریافت کنند؟
بله، متقاضیان میتوانند درخواست دریافت بورسیه را ارسال کرده و هیئت پذیرش پس از بررسی مدارک ارسالی و قبول آن، کمک هزینهای را تحت عنوان بورس در اختیار آنها قرار میدهد.
آیا امکان تحصیل در فرانسه به زبان انگلیسی وجود دارد؟
بله برخی از دانشگاههای فرانسه در کنار برگزاری دورههای به زبان فرانسوی، دورههایی را نیز به زبان انگلیسی برگزار میکنند.
